Mahatma Gandhi

De Vicipedia
Mahatma Gandhi

Mahatma Gandhi, 1931

Informa personal

Nase: 2 otobre 1869
Mori: 30 janero 1948
Pais: India

Otra informas

Profesa: Avocato, nasionaliste e eticiste political
Move: Congresa Nasional Indian

Mohandas Karamchand Gandhi (2 otobre 1869 - 30 janero 1948) ia es un avocato indian, nasionaliste anti-colonial, e eticiste political, ci ia usa resiste nonviolente per condui la campania susedente per la autonomia de India de la rena par Britan, e a pos ia inspira promoves per diretos sivil e liria tra la mundo. La parola onorante Mahatma (sanscrito per "con spirito grande" o "onorable") ia es prima usada per refere a el en 1914 en Sudafrica, e es usada aora tra la mundo.

Biografia[edita | edita la fonte]

Gandhi ia es de familia induiste en Gudjarat costal, India ueste, e ia studia la lege a la Templo Interna, London, e ia es asetada par la profesa de avocato cuando el ave 22 anios en junio 1891. Pos du anios nonserta en India, do el no ia es capas de comensa un pratica legal susedente, el ia move a Sudafrica en 1893 per representa un mercator indian en un prosede legal. El ia resta ala per 21 anios, do el ia crese un familia, e ia usa prima la resiste nonviolente en un campania per diretos sivil. En 1915, con 45 anios, el reveni a India. El ia comensa organiza campanianes, cultivores, e laborores urban per protesta contra impostas esedente sur tera e discrimina. Pos ateni xefia de la Congresa Nasional Indian en 1921, Gandhi ia condui campanias tra la nasion per lejeri povria, estende la diretos de femes, developa amia entre etnicos e relijios, sesa nontocablia, e, supra tota, per ateni Swaraj ("autonomia").

La mesma anio en cual Gandhi ia adota la usa de un covreseso indian o dhoti corta e, en inverno, un xal, ambos texeda con filo de lana filida par mano sur un charkha (rota per fili tradisional) como un marca de sua identifia con la campaniantes povre de India. Pos esta, el ia vive umil en un comunia abital autosufisi, comente sola comedas vejetal, e juna per periodos longa como un modo de autopuri e protesta political. Par condui nasionalisme anticolonial a la indianes comun, Gandhi ia gida los en defia la imposta sur sal, forsada par la brites, con la Marxa Sal de Dandi de 400 km en 1930, e plu tarda demanda ce la brites sorti de India en 1942. El ia es prisonida per multe anios e multe veses, en Sudafrica e India.

La desira per un India autonom de Gandhi, fundida sur pluralisme de relijios, ia es defiada en la desenio de 1940 temprana par un nasionalisme nova de la muslimes, cual ia demanda la divide de India per furni un pais propre muslim. En agosto 1947, Britan ia dona autonomia, ma India ia es divideda entre du renas: un India con un majoria de induistes, e un Pacistan con un majoria de muslimes. Multe induistes, muslimes, e sices ia debe migra a sua paises nova, cual causa violentia entre relijios, spesial en Pandjab e Bengal. En loca de atende la selebras de autonomia en Delhi, Gandhi ia visita la areas afetada per dona consola. En la menses seguente, el ia atenta alga junas a la moria per para la violentia. La juna final, de 12 janero 1948, cuando el ave 78 anios, ia ave un gol nondireta de presa India per paia alga detas a Pacistan. Alga indianes ia crede ce Gandhi ia es tro comprometente. Entre los ia es Nathuram Godse, un nasionaliste induiste, ci ia asasina Gandhi a 30 janero 1948 par spara tre baletas en la peto de Gandhi.

La aniversario de Gandhi, 2 otobre, es selebrada en India como Gandhi Jayanti, un festa nasional e tra la mundo (como la Dia de Nonviolentia Internasional). Gandhi es comun videda como la Padre de la Nasion en India, e ia es comun nomida Bapu, la parola gudjarati per papa.

Prinsipes, praticas e credes[edita | edita la fonte]

La declaras, leteras e vive de Gandhi ia atrae multe analise political e erudita de su prinsipes, praticas e credes, incluinte cual ia influe el. Alga scrivores presenta el como la esemplo perfeta de vive etical e pasisme, en cuando otras presenta el como un carater plu complicada, contradisente e evoluinte influeda par su cultur e situa.

Influes[edita | edita la fonte]

Gandhi ia crese en un atmosfera relijial jain e indu en su Gudjarat nativa, cual ia es su influes xef, ma el ia es ance influeda par su refletas personal e la leteratur de santas bhatki, advaita vedanta, islam, budisme, cristianisme e pensores como Tolstoi, Rushkin e Thoreau. Con 57 anios, el ia declara se indu advaita ma el ia ajunta ce el ia suporta puntos de vide dvaita e pluralisme relijial.