Linguas cauapanan

De Vicipedia

La linguas cauapanan es un familia de linguas parlada en la basin de la Amazona de Peru norde. Los inclui du linguas, txaiawita (Chayahuita) e jebero, cual es parlada par plu ca 11,300 persones, ce cual la plu parla txaiawita. Jebero es cuasi estinguida.

Jolkesky (2016) ia nota ce on ave similes de parolas con cetxua, arauacan, candoxi, pucina, e carib, la resulta de contata.

Linguas e dialetos:

  • Txaiauita (acc chawi, balsapuertino, cahuapa, chayabita, chayawita, chayhuita, tshaahui, paranapura, shayabit)
    • Txaiauita
    • Cawapana
    • Mainas (estinguida, posible un dialeto de txaiauita) †
  • Jebero (acc chebero, xebero, xihuila)

Otra varias, listada par Loukotka (1968):

  • Iamorai (acc Yamorai) - parlada longo la rio Sillai en la departe Loreto
  • Ataguate - estinguida, parlada longo la rio Aipena e sirca lago Atagua
  • Pamdabegue - estinguida, parlada longo la rios Aipena e Paranapura en la departe Loreto
  • Miguira (acc Shuensampi) - estinguida, parlada en un vileta longo la rio Parnapura

Loukotka (1968) ia furni nos con un lista corta de parolas fundal per compara varias:

gloss Protocauapana
(reconstruida)
Cauapana Txaiauita Jebero Miquira
un *a(ʔ)ɾaʔ ara haná aláʔatsa
du *katuʔ katu kató katáta
tre kara kará kála
testa *mutuʔ mutu mostó móto hu-mato
orea *wɨɾatɨk buek wuiraté wuíoga
dente *ɾatɨk nate naté látek
foco *pɘn puín puíng pön punga
petra ɾaʔpi napí napí láʔapi napi
sol kéki pií köki kogua
luna *juki matáshi yuxkí rúkör rúki
mais *tiʔtîʔ tötrla shiʔishí chíter chichi
can nini niʔíni niní nini
barcon nũng ñong ñung nunga

(Nota ce ʔ es un sona glotal)

Referes[edita | edita la fonte]

  • Jolkesky, Marcelo Pinho de Valhery (2016). Estudo arqueo-ecolinguístico das terras tropicais sul-americanas (Ph.D. dissertation) (2 ed.). Brasília: University of Brasília.
  • Loukotka, Čestmír (1968). Classification of South American Indian languages. Los Angeles: UCLA Latin American Center.