Hillel la vea

De Vicipedia
Un fenetra colorida con un imaje de Hillel

Hillel (ivri: הלל) ia nase en Babilon sirca 110 aec, e ia mori en Ieruxalim en 10 ce. El ia es un gidor relijiosa iudi, un saja e erudita asosiada con la developa de la mixna (un colie de tradisiones iudi) e la talmud (instruis par la rebes), e la fundor de la scola de tannaim (rebes, enseniores de iudisme) nomida "la casa de Hillel". El es plu comun conoseda como la autor de du espresas:

  • "Si me no es per me mesma, ci va es per me? Ma si me es sola per me mesma, ci me es? Si no aora, cuando?"
  • "Lo cual es odiada par tu, no fa a otras. Esta es la tora intera; la resta es la esplica; Vade e aprende!"

Hillel ia abita en Ieruxalim en la eda de Re Herod e Imperor Augusto. La nara de sua vive ia es ajustada per crea un paralel entre Hillel e Moxe: Ambos ia vive per 120 anios; a 40 anios, Hillel ia vade a la pais de Israel; el ia studia per 40 anios; e la tri de sua vive como la xef spirital de la popla iudi.

Hillel ia introdui la colie de sua instruis par nota la prete alta Aaron (la frate de Moxe) como la model grande per imita, per sua ama de pas, de sua popla, e per condui umania a un comprende de la Lege. Hillel ia vide "ama de sua popla" como la radis de instrui iudi.

La "regula oro", la nara dise, deriva de un defia par un noniudi, ci ia demanda ce la tora es esplicada a el en cuando el ia sta sur un pede. Hillel ia responde "Cual es odiada par tu, no fa a ostras; esta es la tora intera; la resta es esplica; vade e aprende".

Hillel ia instrui sua studiantes per ama pas. Esta ia es mostrada par Hillel mesma e sua umilia e pasientia. Un nareta descrive como du omes ia aposta sur la demanda si on pote causa ce Hillel deveni coler. Los ia atenta lo par insulta Hillel en multe modos, ma los no ia susede.

De la crede en iudisme ce umanas ia es creada en la similia a Dio, Hillel ia dedui ce on ave un debe per cura per sua corpo. "Como en un teatro e un sirco, la scultas de la re debe es mantenida limpa par el a ci lo es encargada, tal la bani de la corpo es encargada a umanas, ci ia es creada en la imaje de la Re omnipotente de la mundo." En esta obra, Hillel ia nomi sua spirito un visitor sur tera, a cual el debe completi la encarga de carita.

En la dise "Si me no es per me mesma, ci es per me? E si me es per me mesma, cual es "me"? E si no aora, cuando?" La parte final es un comanda per no pospone cualce encargada. El ia dise ance "No dise 'Cuando me ave tempo libre, alora me va studia'; car tu pote posible ave nunca alga tempo libre."

Hillel ia ensenia ce on debe no separa se de la comunia. El ia dise "Apare no nu e no vestida, no sentante e no sta; no rie e no plora." On debe no apare diferente de otras en sua forma esterna; on debe sempre regarda se como un parte de la intera, per mostra ce on ama umania e tua visina.

Hillel ave multe otra sujestas per un bon vive. Per esemplos plu:

"No fida tu mesma asta la dia en cual tu mori."
"No judi otras asta tu es en sua situa."
"Cualcun ci destrui un spirito, lo es como es ia destrui la mundo intera. E cualcun ci salva un vive, lo es como el ia salva la mundo intera."
"Un nom ganiada es un nom perdeda."
"Do on ave no omes, atenta es un om!"
"Mea umili es mea alti; mea alti es mea umili."