Iaman

De Vicipedia
الجمهورية اليمنية
Al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah
Republica de Iaman
Informa jeneral
Capital: Sana
Lingua ofisial: Arabi
Dirije
Governa: Sistem presidental
- Xef de stato: Presidente Abd al-Rab Mansur al-Hadi
- Xef de governa: Ministro Prima Ali Abdullah Saleh
Otras
Area: 555.000 km²
Popla: 23.580.000
Densia: 44.7
PIB: $58,218 biliones (2009)
Mone: rial iamani
Zona de ora: +3
Numero de telefon: 967
Interede: .ye

La Republica de Iaman (arabi: الجمهورية اليمنية), conoseda como Iaman (arabi: اليَمَن‎), es un pais en Asia sude-ueste.

Sua area es sirca 527 970 cilometres cuadrida e lo ia ave sirca 22 230 531 abitores en la anio 2007. La site capital es Sana. Sua tera inclui 200 isolas: la plu grande es Suqutra. Lo es la sola stato de la Penisola Arabi cual ave un sistem pur republican (ma no en la pratica).

En febrero e marto 2011, la revolta iamani de 2011 ia comensa contra la governa, e la scaramuxas con la polisia ia intensi.

Etimolojia[edita | edita la fonte]

Iaman sinifia "La Sude". Un etimolojia deriva "Iaman" de iamin ("la lado destra") car la sude es a destra cuando on fasa la leva de sol; ma esta etimolojia es suspetada. Otras deriva "Iaman" de iumn sinifiante "felisia" car la area es fertil: la romanes ia nomi lo Arabia Felix (Arabia felis).

Istoria[edita | edita la fonte]

Iaman ia es sempre un crus de vias, e lo ia uni alga de la sentros de sivilia la plu vea en Asia sude-ueste par sua loca en Arabia sude.

Entre la sentenios 12 aec e 6 ec, lo ia es un parte de la renas de Saba, Main, Hadramawt, Qataban e Himyar, cual ia controla la comersia de spises e ia es su la governa etiopian e farsi a pos.

En la sentenio 7 la califas muslim ia comensa controla la area. Pos la rompe de la califa, Arabia Sude ia es controlada par multe dinastias.

La istoria moderna de Arabia Saudi e Iaman ia comensa en 1918 cuando Iaman ia gania autonomia de la Impero Osmanan.

La revolta iamani de 2011 ia segue la Revolui Tunisi.

Jeografia[edita | edita la fonte]

Iaman es en la Mundo Arabi, en la media sude de la Penisola Arabi, bordante la Mar Arabi, la Golfo de Adan e la Mar Roja.

Economia[edita | edita la fonte]

Iaman es un de la paises la plu povre de la Mundo Arabi. Sua economia es debil car lo ave no reservas de petrolio como otra paises arabi.

Governa[edita | edita la fonte]

Iaman es un republica presidental con un legeria bicameral. La presidente es la xef de stato, e la ministro prima es la xef de governa.

Relijio[edita | edita la fonte]

Relijio en Iaman es composada de du grupos muslim xef: 52% de la abitores es sunis e 46% es xias.

Min ca 1% es de otra relijios como cristianisme, iudisme o induisme.

Linguas[edita | edita la fonte]

La lingua ofisial de Iaman es arabi ma arabi iamani es multe parolada. En la scolas on aprende engles, e Iaman ave un comunia grande de persones ci parla rusce.